به گزارش سلام لردگان، به نقل از  تبريز بيدار، چند هفته پيش بود که آيين نامه اهداي هبه در شوراي شهر تبريز مطرح شد. يکي از مواردي که با راي حداکثري مورد تصويب قرار گرفت اهداي هبه به در راه ماندگان يا ابن السبيل بود. اهدايي که به موجب آن پس از فوت فردي که هيچ کس را به عنوان ورثه يا آشنا نداشته باشد توسط شهرداري کفن و دفن مي شود. تازه فهميدم چرا مي گويند ميت روي زمين نمي ماند! ولي يک سئوال اساسي که اينجا مطرح مي شود اين است که هزينه برداشتن ميت از روي زمين چقدر است؟

با اين لايحه ميت روي زمين نمي ماند؟!

مبلغي که در اين لايحه توسط شهرداري پيشنهاد شده بود مبلغ 250 هزار تومان بود که با پيشنهاد اعضاي شورا به 500 هزار تومان افزايش يافت. اين افزايش حکايت از گراني برداشتن ميت از روي زمين دارد.

اين گراني هاي اخير چند روز پيش در جريان رسيدگي به لايحه بودجه صداي اعتراض شورا نشينان را در آورد. حاجي پور در اعتراض به هزينه هاي بالايي که شهرداري در قبال کفن و دفن متوفي به مردم تحميل مي کند گفت: مردم در وادي رحمت ما نمي دانند غصه دار عزيزشان باشند يا اينکه از هزينه بالا خودشان بيفتند و بميرند. عملا مردم ما دو بار عزاداري مي کنند، يک بار براي هزينه ها و يک بار براي عزيز از دست رفته شان. وي به شهردار پيشنهاد داد براي محل آرامستان جاي ديگري پيدا کنند تا هزينه ها کمي پايين بيايد.

پس از تشييع جنازه، صاحب عزا تا سه روز در منزلش غذا طبخ نمي کرد

يک کارشناس تاريخ اجتماعي در گفت و گو با خبرنگار تبريز بيدار در خصوص چگونگي مراسم ترحيم در گذشته نه چندان دور گفت: اولا در گذشته گورستان هاي محله اي وجود داشت و تعدادي از آنها در شهر وجود دارد و باقي مانده اند. پس از اينکه کسي فوت مي کرد به دليل اينکه سردخانه وجود نداشت جنازه اش را به مسجد محل مي بردند و صبح مراسم تشييع و خاک سپاري اش را برگزار مي کردند. وي ادامه داد: به دليل اينکه اکثر اقوام نيز در همان منطقه بودند برخي از اتفاقاتي که امروز مي افتد نيازي به وقوع آنها نبود.

اين کارشناس تاريخ اجتماعي ادامه داد: پس از اين مراسم صاحب عزا تا سه روز در منزلش غذا طبخ نمي کرد و همسايگان و اقوام برايشان غذا مي آوردند تا تسکين دهنده آلام خانواده عزادار باشند.

وي علت به وجود آمدن تشريفات امروزي را نيازمند بررسي دقيق کارشناسي دانست.

بررسي هزينه هاي فوت از مجلس ترحيم تا مجلس تذکر

هزينه گواهي فوت

در صورتي که متوفي در منزل فوت کند بايد هزينه حضور پزشک در منزل براي صدور گواهي فوت پرداخت شود. اين ميزان بسته به پزشک از مبلغ 20 هزار تومان آغاز و به مبالغ بالاتري از اين هم ختم مي شود.

در صورتي که متوفي در بيمارستان فوت کند معمولا گواهي فوت همانجا صادر مي گردد ولي اگر مورد خاصي وجود داشته باشد جنازه به پزشکي قانوني منتقل مي گردد و پس از بررسي هاي لازم تحويل خانواده متوفي مي گردد.

آمبولانس

بعد از تحويل گرفتن گواهي فوت و جنازه نسبت به فاصله اي که متوفي با وادي رحمت دارد قيمت هاي متفاوت براي هزينه آمبولانس از وي اخذ مي گردد. معمولا اين ميزان از 30 هزار تومان آغاز مي شود.

قبر با فضاي سبز مناسب تا 15 ميليون!

قيمت قبر در وادي رحمت تبريز بسيار متفاوت است. بلوک هاي مرغوب و قطعات در دسترس وادي رحمت و به تناسب دو يا سه بر بودن، برخورداري از فضاي سبز مناسب، خانواده اي بودن، عبور آب و يا قرار گرفتن در زير سايه درختان معمولا چندين برابر قيمت محل هاي تازه ساخته شده است.

افرادي که از تمکن مالي برخوردارند با صرف هزينه بالاتر نسبت به ديگران از اين شرايط بهره مند مي شوند و افرادي که مشکل مالي دارند در تامين منزل آخرت نيز دچار مشکل مي شوند.

هرچند تلاش خبرنگار تبريز بيدار براي دريافت رسمي قيمت بلوک هاي مختلف آرامستان تبريز به نتيجه نرسيد اما شواهد و بررسي ميداني حکايت از خريد قبر در قطعات طبقه محروم جامعه قيمتي نزديک به 300 هزار تومان دارد.

قيمت قبرهاي دو طبقه 2 ميليون و 600 هزار تومان مي باشد. قيمت دقيقي از آرامستان هاي خانوادگي به دست نيامد ولي شواهد نشان از قيمتي بالاي 15 ميليون تومان دارد.

علت اين تفاوت قيمت تنها نحوه دسترسي و ميزان فضاي سبز موجود در اين مناطق اعلام مي شود و اين امر در به وجود آمدن بالا شهر و پايين شهر در وادي رحمت نقش دارد. قيمت مصوب بلوک آرامستان هاي شهر تبريز تا چندي ديگر در شوراي اسلامي شهر تبريز براي سال 93 مانند ادوار گذشته تصويب خواهد شد.

شام غريبان، مسجد و اعلاميه

بعد از مراسم خاک سپاري نوبت به مراسم شام غريبان و تعيين مسجد مي رسد. قيمت برگزاري مراسم در مسجد به دو چيز بستگي دارد اول اينکه مسجد در کدام منطقه شهر واقع شده و دوم اينکه مسجد چقدر بزرگ و جاگير باشد. هزينه مسجد از 100 هزار تومان تا 200 هزار تومان براي پايين شهر، 200 تا 300 هزار تومان براي مرکز شهر و براي بالاي شهر بيش از 300 هزار تومان را شامل مي شود. اين هزينه شامل هزينه هاي آبدارخانه، کفشداري و روحاني مسجد مي باشد.

چاپ اعلاميه ترحيم يکي از کارهاي لازم در برگزاري مراسم ترحيم است. چاپخانه ها به دليل اينکه اتحاديه مشخصي دارند لذا تفاوت قيمت چنداني در ميان آنها وجود ندارد. بسته به نوع طرح و اندازه اعلاميه ها از 40 هزار تومان تا 100 هزار تومان مي باشد.

مداح با تعيين حق الزحمه قبلي!

هزينه مداح مراسم ختم در نقاط مختلف شهر و نام مداح باعث تفاوت در قيمت ها مي شود. از مبلغ 80 هزار تومان در پايين شهر تا مبالغي ميليوني براي اين مورد ديده مي شود. برخي از مداحان بنام شهر قبل از حضور در مجلس ختم نسبت به دريافت حق الزحمه خود اقدام مي کنند.

تابلو تسليت و چاپ بنر

از مواردي که در مراسم ترحيم ديده مي شود آوردن تابلو تسليت مي باشد.

يکي از خادمين مساجد پايين شهر درباره تابلو هاي تسليت گفت:  به طور ميانگين در مجلس عزاداري نزديک به 20 تابلو تسليت به قيمت 7 هزار تومان آورده مي شود. اين تابلو ها هر چند بعد از پايان مجلس ترحيم جمع آوري و دوباره استفاده مي شود ولي نوعي از اسراف در آن ديده مي شود. اين خادم درباره مساجد بالاي شهر گفت: فکر مي کنم در مساجد بالاي شهر در هر مجلس بيش از 50 تابلو تسليت استفاده شود.

يکي ديگر از روش هاي تسليت گفتن در سال هاي اخير چاپ بنر است. بنرها نسبت به کيفيتي که دارند از قيمت 7 هزار تومان براي يک متر آغاز و تا 12 هزار تومان ادامه مي يابند. بنرهاي تسليت يا 1*3 هستند يا 2*3.

دسته گل چند صد هزار توماني براي ميت!

در مناطق پايين شهر تاج گل معمولا ديده نمي شود ولي در مناطق مرفه جامعه اينگونه نيست. چند تاج گل در هر مراسم به خانواده معزا تحويل داده مي شود. يکي از فروشندگان تاج گل در اين باره گفت: ميانگين قيمت اين تاج گل ها معمولا  از 400 هزار تومان شروع مي شود و در مواردي به قيمت هاي ميليوني نيز مي رسد. اين فروشنده تاج گل با وجود اينکه از اين راه گذران زندگي مي کند اما اين نحوه تسليت گفتن را با اين ميزان هزينه درست نمي داند.

پذيرايي ميليوني معزا از ميهمانان

هزينه پذيرايي از مهمانان در مسجد به تعداد آنان و نحوه برگزاري مراسم بستگي دارد. معمولا چاي و خرما در مناطق پايين شهر، چاي، خرما و حلوا در مناطق مرکزي شهر و در مناطق بالاي شهر موارد ديگري نيز ديده مي شود. ميزان هزينه براي هر جلسه از 200 هزار تومان در مناطق مرکزي تا قيمت هاي نجومي تخمين زده مي شود.

آداب مجلس عزاي اسلامي

يک کارشناس مذهبي در خصوص آداب اسلامي درباره مجلس ترحيم گفت: مجلس ترحيم بايد سه مشخصه داشته باشد اول اينکه خود را به صاحب عزا نشان دهيم تا موجب تسکين وي گردد؛ دوم اينکه مجلس ترحيم بايد باعث يادآوري مرگ و روز قيامت باشد و موجب عبرت گيري گردد؛ سوم هديه اعمال نيک براي روح متوفي.

سنت نانوشته دعوت از تشييع کنندگان جنازه و شام هاي چند ميليوني

يکي از بخش هاي پر هزينه در مراسم ترحيم، شام دادن به مهمانان است. بر اساس يک سنت نانوشته هر کس در مجلس خاک سپاري حضور داشته باشد مي بايست براي شام دعوت شود. 

هزينه شام بسته به رستوران متفاوت است. در مناطق پايين شهر اين قيمت حداقل براي شام ساده يک نفر،  12 هزار تومان و در مناطق متوسط شهر حداقل 18 هزار تومان و در مناطق برخوردار اين ميزان با سرويس کامل نزديک به 30 هزار تومان است. يک حساب سر انگشتي يک قيمت 3 تا 4 ميليوني براي مراسم ترحيم و قيمتي کمتر براي مجلس تذکر برآورد مي شود.

از مراسمي که در طي چند دهه اخير از مراسم حذف شده است مراسم پنج شنبه هاي آخر هفته است.

معمولا در مناطق مرفه نشين اين مراسم حذف گرديده ولي تا حدودي اين برنامه براي خانم ها در مناطق مرکزي ديده مي شود.

هزينه هاي 7 تا 25 ميليوني که ميت روي دست بازماندگان مي گذارد

در مجموع هزينه روي زمين نماندن ميت، از مجلس ترحيم تا تذکر در مناطق محروم جامعه 7 ميليون تومان، مناطق مرکزي 12 ميليون تومان، و در مناطق مرفه جامعه نزديک به 25 ميليون تومان مي شود.

سئوال اساسي که پيش مي آيد اين است که آيا اين مراسم پرهزينه باعث غفران الهي براي متوفي مي شود؟